Toprak Kaçak Akım Rölesi Nedir?

Toprak kaçak akım rölesi nedir konusu hakkında bilgi edinmek için hemen ENTES blog sayfamızda sizler için hazırladığımız yazımızı okuyabilirsiniz.

Toprak Kaçak Akım Rölesi nemlenmiş, üzerine su dökülmüş ya da suya düşmüş olması dolayısıyla elektrik kaçağı yapan cihazlarda, sigortanın atmasını sağlayacak kadar yüksek olmayan ancak bireyler için tehlikeli elektrik akımlarının etkisine karşı koruma sağlayan bir cihazdır. Her evde bulunması gerekli olan bu cihazın işlevini yerine getirip getirmediği aylık olarak kontrol edilmesi gerekenler arasındadır. Bu cihaz aynı zamanda toprağa geçen elektrik akımının etkilerine karşı koruma işlevini de yerine getirmektedir. Elektrik kaçakları ve arızalarında röleye bağlı çıkışlarda gerilimi kesmek suretiyle koruma sağlar.

Toprak kaçak akım rölesi, elektrik tesisatlarının güvenliği için kritik rol oynayan önemli bir elektronik cihazdır. Bu cihaz, elektrik devrelerindeki toprak kaçaklarını algılamak ve tehlikeli durumları önlemek amacıyla tasarlanmıştır. Kaçak akım, bir elektrik devresinde normal yoldan akması gereken elektrik akımının, istenmeyen bir yolla farklı bir yol izlemesi sonucu meydana gelen elektrik arızalarıdır ve elektrik çarpma riskini artırır.

Toprak kaçak akım rölesi, toroid akım trafosu yardımı ile elektrik devresindeki bağlı olduğu yüke giden ve gelen akımların farkını sürekli olarak karşılaştırır. Eğer bu iki akım arasında fark var ise, röle hemen devreyi keser ve potansiyel bir tehlike durumunu engeller. Bu, insanların güvenliğini sağlamak için kritik bir önlem olarak kabul edilir ve evlerden endüstriyel tesislere kadar birçok farklı uygulamada kullanılır.

Toprak kaçak akım röleleri, elektrik güvenliği standartlarını karşılamak ve elektrikle çalışan cihazların güvenliğini sağlamak için önemli bir bileşendir. Bu röleler sayesinde potansiyel tehlikelerin erken tespiti ve önlenmesi mümkün olur, bu da elektrikle çalışan sistemlerin güvenli ve sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlar.

Toprak Kaçak Akım Rölesi ve Sigorta Arasındaki Fark

Kaçak akım rölesi ve sigorta, elektrik devrelerinde güvenliği sağlamak amacıyla kullanılan iki farklı güvenlik cihazıdır, ancak işlevleri ve çalışma prensipleri açısından önemli farklılıklar taşırlar.

Kaçak akım rölesi, elektrik devresindeki toprak kaçaklarını algılamak ve insanların elektrik çarpmalarını önlemek amacıyla tasarlanmıştır. Röle, devrenin giriş ve çıkışındaki akımları sürekli olarak karşılaştırır. Eğer bu iki akım arasında bir fark oluşursa, röle hemen devreyi keser. Bu, anormal bir akım akışı durumunda hızlı müdahale sağlar ve elektrik çarpmalarının önlenmesine yardımcı olur.

Sigorta ise aşırı akım veya kısa devre durumlarında devreyi açmak için kullanılır. Sigorta, devredeki akımın belirli bir değeri aştığında veya devrede bir kısa devre meydana geldiğinde devreyi açar. Sigortalar, aşırı ısınma ve yangın gibi tehlikeli durumları engellemeye yardımcı olur. Dolayısıyla, sigortaların ana görevi aşırı akım ve kısa devre koruması sağlamaktır, toprak kaçaklarını algılama yetenekleri yoktur.

Sonuç olarak, kaçak akım rölesi toprak kaçaklarını algılamak ve elektrik çarpmalarını önlemek için tasarlanırken, sigorta aşırı akım ve kısa devre koruması sağlar. Bu iki cihaz, elektrik devrelerinin güvenliğini artırmak için bir arada kullanılır.

Toprak Kaçak Akım Rölesi Ne İşe Yarar?

Peki Toprak Kaçak Akım Rölesi Ne İşe Yarar? Toprak kaçak akım rölesi, elektrik tesisatlarının güvenliğini sağlamak ve elektrikle çalışan sistemlerde potansiyel tehlikeleri önlemek için kullanılan önemli bir elektrik cihazıdır. Bu röle, toprak hatlarına kaçan akımı algılayarak hızlı bir şekilde devreyi keser ve böylece insanların elektrik çarpması riskini minimize eder. Toprak kaçakları, elektrik akımının normal yolundan sapması sonucu oluşur ve bu durum elektrikle çalışan cihazların arızalanmasına veya yangın riskinin artmasına yol açabilir. Toprak kaçak akım rölesi, bu tür durumları tespit edip anında müdahale ederek elektrik tesisatlarının güvenliğini sağlar.

Bu röle, evlerden endüstriyel tesislere kadar birçok farklı uygulamada kullanılır. Özellikle banyo, mutfak ve dış mekanlardaki prizlerde yaygın olarak bulunur, çünkü bu bölgelerde toprakla temas eden kişilerin çarpmalarına karşı ekstra koruma sağlar. Toprak kaçak akım rölesi, elektrik güvenliği standartlarını karşılamak ve insanların günlük yaşamlarını daha güvenli hale getirmek için kritik bir bileşen olarak kabul edilir.

Toprak Kaçak Akım Rölesi Nasıl Kullanılır?

Toprak kaçak akım rölesi nasıl kullanılır? Kaçak akım rölesi, elektrik devrelerindeki güvenliği sağlamak için kullanılan önemli bir cihazdır ve doğru bir şekilde kullanılması hayati öneme sahiptir. Bu cihazın kullanımı oldukça basittir. İşte kaçak akım rölesinin nasıl kullanılacağına dair temel adımlar:

• Montaj: İlk olarak, kaçak akım rölesini uygun bir elektrik panosuna monte edilir.
• Bağlantılar: Toprak Kaçak Akım Rölesi ve onunla birlikte kullanılan toroid akım trafolarının (CBCT) bağlantılarının şemasına uygun olarak yapıldığından emin olunmalıdır.
• Kaçak Akım Ayarı: Kaçak akım değeri 30mA ve 30A arasında belirlemek için ayarlanabilir. Bu, cihazın duyarlılığını ve tetikleme eşiğini belirler. İhtiyaca bağlı olarak, cihazın üzerindeki ayar düğmeleri ile kaçak akımın belirli bir değere ulaştığında rölenin devreyi kesmesini sağlanabilir.
• Açma Süresi Ayarı: Belirlenen süre içinde, ayarlanan kaçak akım değerinin üstünde ise, röle devreyi kesmek için komut verir. Açma süresi ayarı ile bu süreyi 0sn ile 10sn arasında ayarlayabilirsiniz.
• Test: Röleyi düzgün bir şekilde kurduktan sonra mutlaka test edilmelidir. Test düğmesine basarak cihazın kaçan akımı algılayıp devreyi kapatıp kapatmadığını kontrol edilerek cihazın işlevselliğini ve güvenilirliğinin doğrulamasına yardımcı olur.

Toprak kaçak akım rölesini doğru bir şekilde kullanmak, elektrik tesisatının güvenliğini artırır ve elektrikle çalışan sistemlerde potansiyel tehlikeleri minimize eder. Herhangi bir montaj veya ayar konusunda şüphe duyuyorsanız, bir elektrik uzmanından yardım almanız önemlidir.

Kaçak Akım Rölesi Nerelerde Kullanılır?

Kaçak akım rölesi, elektrik güvenliğini sağlamak ve toprak hatlarına kaçan akımların neden olduğu tehlikeleri önlemek amacıyla farklı alanlarda yaygın olarak kullanılır:

• Evler: Kaçak akım rölesinin en yaygın kullanım alanlarından biri evlerdir. Özellikle banyo ve mutfak gibi nemin sıkça bulunduğu alanlarda prizlerde kullanılarak elektrik çarpmalarını önler.
• Endüstriyel Tesisler: Endüstriyel tesislerde büyük makinelerin ve elektrikli ekipmanların kullanıldığı yerlerde kaçak akım röleleri, çalışanların güvenliğini sağlamak ve ekipmanların arızalanmasını engellemek için kullanılır.
• İnşaat Alanları: Geçici elektrik tesisatlarının kullanıldığı inşaat alanlarında, toprak kaçaklarına karşı koruma sağlamak amacıyla kaçak akım röleleri kullanılır.

• Tarım İşletmeleri: Sulama sistemleri ve diğer elektrikli ekipmanların kullanıldığı yerlerde kaçak akım röleleri, suyla temas edebilen alanlarda elektrik çarpmaları ve yangın riskini azaltmak için kullanılır.
• Hastaneler: Hastanelerde hastaların ve tıbbi ekipmanların güvenliği için kaçak akım röleleri kullanılır. Özellikle ameliyathaneler ve yoğun bakım üniteleri gibi kritik alanlarda bu röleler hayati önem taşır.
• Ofis Binaları: Ofis binalarında elektrik tesisatının güvenliği ve çalışanların güvenliği için kaçak akım röleleri kullanılır.
• Alışveriş Merkezleri: Toprak kaçak akım röleleri, alışveriş merkezlerinde prizler ve elektrikli cihazlar için güvenlik sağlar.

Kaçak akım rölesi, elektrik tesisatlarının güvenliğini artırmak ve elektrikle çalışan sistemlerde meydana gelebilecek tehlikeleri minimize etmek için önemli bir güvenlik cihazıdır ve bu nedenle çeşitli endüstriyel ve evsel uygulamalarda yaygın olarak kullanılır.

Toprak Kaçak Akım Rölesi Neden Atar?

Toprak kaçak akım rölesi, elektrik tesisatlarında güvenlik önlemi olarak kullanılan bir cihazdır ve temel amacı insanların elektrik çarpmalarına veya yangın riskine karşı korumaktır. Kaçak akım rölesi, kaçak akımı algıladığında ana elektrik devresini keser veya açar. Kaçak akım rölesi neden atar sorusunun cevabı, bu rölenin işlevini ve nedenlerini anlamakla ilgilidir. İşte kaçak akım rölesinin neden atabileceği bazı durumlar:

• İnsan teması: Kaçak akım rölesi, insanların elektrik devrelerine temas etmesi sonucu meydana gelen elektrik çarpmalarını engellemek için kullanılır. Eğer bir kişi bir elektrik akımı taşıyan bir cihaza veya kabloya temas ederse, bu röle akımın normal yoldan geri dönmediğini algılar ve devreyi keser, bu da kişinin elektrik çarpması riskini azaltır.

• Yalıtım hatası: Elektrik tesisatında meydana gelen yalıtım hataları veya sızıntılar nedeniyle elektrik akımı kaçak yollarla yere veya diğer metal yüzeylere geçebilir. Kaçak akım rölesi, bu tür durumları tespit eder ve tehlikeli bir durum oluşmadan devreyi keser.
• Cihaz arızaları: Elektrikli cihazlar veya ekipmanlarda oluşan arızalar sonucu, cihazın dış yüzeyi veya kasası akım taşıyabilir hale gelebilir. Bu durum, kaçak akım rölesi tarafından algılanır ve devre kesilir.
• Hava koşulları: Elektrik tesisatları açık hava koşullarına maruz kaldığında veya su sızıntıları meydana geldiğinde, kaçak akım riski artabilir. Kaçak akım rölesi, suya maruz kalan tesisat veya ekipmanlardan kaynaklanan kaçak akımı algılar ve devreyi keser.
• Yıpranma ve eskime: Elektrik tesisatı veya cihazların zaman içinde yıpranması veya eskimesi sonucu izolasyonları zayıflayabilir, bu da kaçak akım riskini artırır. Kaçak akım rölesi bu tür durumları tespit eder ve gerektiğinde devreyi açar.

Kaçak akım rölesi, bu ve benzeri güvenlik tehditlerine karşı hassas bir şekilde çalışır ve insanların güvende kalmasını sağlar. Rölenin atması, bir potansiyel tehlikenin tespit edildiği ve müdahale edilmesi gerektiği anlamına gelir. Bu nedenle, kaçak akım röleleri elektrik tesisatlarının güvenliğini artırmak için önemli bir cihazdır.

Toprak Kaçak Akım Rölesi Çalışma Prensibi

Toprak kaçak akım rölesi, elektrik devrelerindeki toprak kaçaklarını algılayarak insanların elektrik çarpmalarını önlemek ve yangın riskini azaltmak amacıyla kullanılan bir cihazdır. Çalışma prensibi oldukça basittir.

1- Öncelikle hangi ayar düğmelerine bakalım;

• Kaçak Akım Ayar Düğmesi:

Kaçak akım değeri 0.3A ile 30A arasında ayarlanabilir.                                  

• Açma Süresi Ayar Düğmesi:

Bu ayar butonu sayesinde trip süresi 0sn ile 10sn arasında ayarlanabilir.

• Test/ Reset Butonu:

ELR kaçak akım hatası nedeni ile tetiklendiğinde, butona basarak resetlenebilir.
Test butonuna basarak kablo bağlantılarının doğruluğu kontrol edilebilir.

2- Şimdi de kontakların ne işe yaradığına bakalım;

• L1/+ ve L2/- Güç Kaynağı için Yardımcı Kontakları:

L ve N kontakları ELR için güç kaynağı kontaklarıdır.​​

• B1 ve B2 Kontakları:

​Bu kontaklar ELR için önemli kontaklardır. Toroid Akım Trafosundan (CBCT) geri dönüş almasını sağlar.

• Y1 ve Y2 Kontakları:

Uzaktan resetlemeyi sağlar.
Y1 ve Y2 kontaklarına bağlanan kabloları uzaktan sıfırlamak istenen bir butona bağlayınca bu fonksiyon aktifleştirilebilir.

• 25 ve 28 Kontakları (NO Auxiliary Contact):

Bu kontaklar, topraklama hatası olduğunda trip göstergesi LED’ini bağlamak, buzzer veya alarmı enerjilendirmek için kullanılır.

• 15,16 ve 18 Kontakları:

Bir kaçak akım hatası olduğunda açtırma bobinine veya kontaktörlere devreyi kesme komutu vermek için kullanılır. B1 ve B2 kontaklarının Toroid Akım Trafosuna bağlandığından bahsettik. Peki Toroid Akım Trafosu nedir?

Toroid akım trafosu, elektrik akımını dönüştürmek ve izole etmek amacıyla kullanılan özel bir tür transformatördür. "Toroid" terimi, bu trafonun tasarımına işaret eder ve bu tasarım, performans ve kullanım açısından bazı avantajlar sunar. Toroid akım trafoları, birçok elektrik ve elektronik uygulamasında kullanılır ve bu tür transformatörlerin birçok avantajı vardır.

Toroid akım trafolarının en belirgin özelliği, çekirdeklerinin halka şeklinde olmasıdır. Bu halka şekli, trafonun sargılarının çekirdek etrafına sıkıca sarılmasını sağlar, bu da manyetik alanın etkin bir şekilde içeride tutulmasını sağlar. Bu, dış etkenlere karşı daha iyi bir koruma sağlar ve elektromanyetik parazitlenmeyi minimize eder. Ayrıca, toroid trafoların manyetik alanı, diğer transformatör türlerine göre daha yoğun ve konsantre bir şekilde üretilir, bu da daha iyi bir enerji verimliliği ve daha düşük kaçak manyetik alan anlamına gelir.

Sonuç olarak, toroid akım trafosu, elektrik devrelerinde enerji dönüşümü ve izolasyonu sağlayan önemli bir eleman olarak kullanılır. Manyetik akılarını daha etkili bir şekilde yönetme yetenekleri, elektronik cihazların performansını artırırken aynı zamanda güvenilirliklerini de artırır. Bu nedenle, toroid akım trafoları birçok uygulamada yaygın olarak kullanılan önemli bir bileşen haline gelmiştir.

CBCT’in sekonderi Toprak Kaçak Akım Rölesine bağlanır.  Normal koşullarda; CBCT’nin çekirdeğindeki net akı Φr=0 ‘dır. Bu da herhangi bir sekonder akımın olmadığı anlamına gelir. Bu nedenle Toprak Kaçak Akım Rölesi çalışmaz. Kaçak akım hatası sırasında ise; toroid akım trafosunun merkezinden geçen 3-fazlı bir akımın dengelenemeyeceği ve sıfır net akım geçeceği durumdur.

CBCT çekirdeğindeki net manyetik akı Φr, sahip olduğu değere göre kaçak akım rölesinin çalışacağı sekonder devrede akımı indükleyecektir. Bu sebepten dolayı da “Core Balance Current Transformer (Toroid Akım Trafosu)” olarak adlandırılır.

Toprak Kaçak Akım Rölesi Bağlantı Şeması

Şimdi de ELR ve CBCT için bağlantı şemasına bakalım.

1) Devreye açtırma bobini bağlanır ve güç önce devre kesiciye gelir.

2) L1, L2, L3 ve Nötr bağlantıları CBCT’den geçecek şekilde kaçak akımdan korumamız gereken bir yüke bağlanır. Ardından da CBCT’den dönüş alabilmek için trafonun çıkışlarını kaçak akım rölemizin B1 ve B2 kontaklarına bağlanır.

3) 220/415V AC/DC beslemeli toprak kaçak akım rölesine güç vermek için L1+/L2- terminallerinden besleme yaparak röle aktifleştirilir. Böylece bir kaçak akım hatası olduğunda CBCT tarafından algılanıp ve rölemizi aktif hale getirerek 15,16 numaralı normalde kapalı kontaklar açık hale getirir.

Bu aşamaları tamamladıktan sonra isteğe bağlı olarak bağlantı şemasında da görüldüğü üzere devreye Y1 & Y2 kontakları ile bir buton/ switch ve 25 & 28 numaralı kontakları ile ise bir led, alarm/buzzer bağlayarak bu özellikler aktifleştirilebilir. Bu sayede uzak mesafeden bile bir kaçak akım hatası olduğunda farkedilmesini sağlayacaktır.

Ürünleri daha detaylı incelemek ve fiyatlar hakkında bilgi sahibi olmak için https://www.entes.com.tr/elr-cbct/  ya da https://www.entes.com.tr/elr-30-m/ adreslerini ziyaret edebilir, dilerseniz iletişim numaralarımızdan bize ulaşabilirsiniz.